Techniki manipulacji w fazie dewaluacji

 ZAKAZ KOPIOWANIA. TREŚCI BLOGA OBJĘTE PRAWAMI AUTORSKIMI
© Copyright by MilaM 

Rozpocznij czytanie od: Techniki uwodzenia w fazie idealizacji, żeby poznać techniki uwodzenia stosowane w fazie idealizacji (bombardowania miłością).

Poniższy tekst omawia szczegółowo wybrane techniki manipulacji stosowane przez psychofagów (psychopatów, narcyzów, socjopatów i in.) w fazie dewaluacji, czyli po zakończeniu fazy idealizacji (uwodzenia, bombardowania miłością). Krótko mówiąc, kiedy psychopata wie, że uwikłał ofiarę i ma nad nią kontrolę, rozpoczyna powolne niszczenie ofiary. Faza dewaluacji jest nieporozorna i na zmianę przeplatają się w niej zachowania zdrowe z patologicznymi - w ten sposób czujność ofiary zostaje uśpiona.

Dewaluacja

Techniki manipulacji stosowane w fazie dewaluacji to przede wszystkim:

• TRIANGULACJA

• DOBRY-ZŁY

• KARANIE CISZĄ

• GASLIGHTING

• DYSONANS POZNAWCZY

• ZALEŻNOŚĆ

• KŁAMSTWO

• PRZYGWOŻDŻENIE

• WZAJEMNOŚĆ

W relacji z psychopatą wyżej wymienione techniki mogą występować wszystkie lub tylko kilka z nich, mogą też występować techniki inne, spoza listy. Pamiętaj, że to są przykłady głównie z mojego życia, dlatego o nich piszę. Dużo zależy od typu psychopaty, technik manipulacji, a także osobowości i podatności ofiary. W moim przypadku miejsce miało 100% z wyżej wymienionych technik.

TRIANGULACJA

Celem triangulacji jest włączenie do relacji osób trzecich w celu wzbudzenia zazdrości ofiary oraz negatywnego nastawienia jej wobec nich. 

Triangulacja jest niepozorną metodą „torturowania” ofiary. Niepozorną, ponieważ nie można jej wyraźnie zaobserwować czy udowodnić. Psychopata lubi tworzyć trójkąty, z tym że ich uczestnicy nie są świadomi, że biorą w nich udział. Triangulacja jest to włączanie osób trzecich w związek w celu wywołaniu u ofiary zazdrości oraz poczucia zagrożenia i chęci rywalizacji. Polega na tworzeniu iluzji popularności, a ofiara ma czuć się zagrożona i zazdrosna o sztuczną konkurencję.

Podczas bombardowania miłością psychopata zapewniał ofiarę, że jest jego idealną drugą połówką. W fazie dewaluacji powoli się wycofuje, poświęcając jej mniej czasu i uwagi, co prowadzi do tego, że ofiara bardziej stara się mu przypodobać i chce go odzyskać . 

Osobami trzecimi w triangulacji mogą być: poprzednie ofiary, następczynie bądź przyjaciółki. Psychopata otacza się nimi, lecz nie robi tego w sposób jawny czy ostentacyjny. Aktualna ofiara może nawet mieć trudność we wskazaniu co takiego robi jej partner / mąż, lecz odczuwa zazdrość o tę osobę trzecią. Zazdrość rodzi się z poczucia zagrożenia, a poczucie zagrożenia jest celowo wywoływane przez psychofaga, który okazuje jej mniej uwagi niż dotychczas. 

TECHNIKA DOBRY-ZŁY

Celem techniki dobry-zły jest zdobycie zaufania ofiary w krótkim czasie  i uzależnienie jej od siebie, a także wzbudzenie w niej wątpliwości we własny osąd. Psychopata przybiera na zmianę rolę wybawcy i rolę oprawcy, co mocno miesza w głowie ofiary, która sama już nie wie, czy jej „bliski” jest dobry, czy zły. 

Sama metoda nazywa się „zły-dobry” i polega na tym, że są trzy osoby: ofiara, sprawca oraz wybawca – wybawca broni ofiarę przed sprawcą i tym sposobem zdobywa jej zaufanie. Taka sytuacja może być zainscenizowana przez samego oprawcę po to, by móc odegrać rolę wybawcy. 

W przypadku związku z psychopatą ta technika przybiera nieco innego znaczenia. To on jest jednocześnie sprawcą i wybawcą. Podczas idealizacji ofiara widziała go jako dobrego przez cały czas, ponieważ taką założył dla niej maskę. W fazie dewaluacji maska momentami zsuwa się i ofiara raz na jakiś czas widzi prawdziwą twarz swojego „bliskiego”: chłodnego, okrutnego, bezdusznego, bez empatii oraz sumienia. Jednego dnia widzi mężczyznę dobrego, który ją chwali, a innego dnia ten sam mężczyzna umniejsza jej wartość, zaczyna krytykować, a to co wcześniej chwalił czy podziwiał staje się dla niego wadą i nie ma wartości. 

Rolą dobrego zachowuje się jak wybawca, który przeprasza, chwali, podziwia, by za jakiś czas rolą złego być jak sprawca, który atakuje, krytykuje, poniża. Ofiara walczy z całkowicie zaprzeczającymi sobie myślami: on jest dobry, on jest zły, dobry, zły itd. Jednak swoimi dobrymi uczynkami buduje w ofierze płonną nadzieję i nieprawdziwy obraz siebie, ponieważ ta wierzy, że on się jedynie pogubił, a tak naprawdę jest dobry. W końcu gdyby był zły, to nie zachowywałby się czasami grzecznie i miło. Z tym że na tym właśnie polega ta metoda – obraz dobrego zapisany w pamięci skutecznie wymazuje obraz złego.

KARANIE CISZĄ

Celem karania ciszą jest uzyskanie większej kontroli nad ofiarą oraz zadawanie jej psychicznego oraz emocjonalnego cierpienia.

Karanie ciszą według teorii Melanie Toni Evans jest częścią techniki zwanej stonewalling. Milczenie to niezwykle potężne narzędzie manipulacji, doprowadzające empatyczną ofiarę do psychicznych i emocjonalnych tortur, a w końcu i autodestrukcji. Ofiara rozmyśla nad tym, co mogła zrobić źle, czym uraziła partnera, choć tak naprawdę jest jedynie obiektem jego manipulacyjnego zagrania.

Kiedy przemocowiec chce, żeby jego ofiara zmieniła swoje zachowanie na jego korzyść, często stosuje właśnie technikę karania ciszą. Pozornie zwyczajna forma milczenia tak naprawdę jest formą brutalnej przemocy. To co dzieje się w mózgu ofiary w trakcie odbywania tej swoistej kary jest okropne, bowiem karanie ciszą prowadzi ją do wyniszczania tożsamości. Wcześniej psychofag zasypywał ją wiadomościami oraz swoją uwagą, dlatego forma milczenia z jego strony jest niepojętą torturą. Ofiara zaczyna zwracać się przeciwko sobie i co gorsza, przeciwko własnemu umysłowi. 

Jackson MacKenzie w kontekście milczenia porusza również wątek tzw. pasywnej agresji. Pasywna agresja w tym przypadku to m.in. pisanie i wysyłanie do oprawcy długich e-maili o zmianie jego zachowania oraz braku kontaktu. W ten sposób traci się dużo energii, zupełnie bezcelowo. Karanie ciszą polega na tym, że ofiara ma zrobić dokładnie to, czego chce oprawca, jednak nie zdając sobie sprawy z tego, że została zmanipulowana. 

Ofiara może próbować również ignorować psychofaga, myśląc, że w ten sposób go pokona. Jednak on jest zbyt sprytny, poza tym nie odczuwa emocji tak jak ona, dlatego próby pokonania go jego własną bronią nie mają sensu. On wygra zawsze, jest psychopatą, nikt go nie pokona w jego psychopatycznych zagrywkach.

GASLIGHTING

Celem gaslightingu jest podważanie zdrowia psychicznego ofiary oraz doprowadzanie jej do obłędu.

Gaslighting w fazie dewaluacji, tak jak podobne techniki manipulacji, pojawia się na zmianę z normalnością, tj. zachowania patologiczne mieszają się z zachowaniami zdrowymi. Polega przede wszystkim na wprowadzaniu ofiary w stan obłędu, choroby psychicznej i utraty kontaktu z rzeczywistością. 

Gaslighting jest formą niejawnego mordu, zabijania duszy ofiary i wytrącania jej z psychicznej równowagi. Przykładami gaslightingu są na przykład takie zdania, które padają z ust psychofaga: 

- jesteś chora psychicznie, jesteś wariatką, potrzebujesz pomocy,

- jesteś przewrażliwiona, nadwrażliwa, przesadzasz,

- to był tylko żart, nie masz poczucia humoru,

- Ty masz problem, nie ja,

- nie powiedziałem tego, wymyślasz, wyobrażasz to sobie.

DYSONANS POZNAWCZY

Celem techniki dysonansu poznawczego (kognitywnego) jest osłabienie ofiary oraz wywołanie u niej złego samopoczucia.

Dysonans poznawczy to krótko mówiąc utrata wewnętrznej równowagi, tzn. gdy wiedza, zdania, wartości, sposób zachowania ofiary nie współistnieją harmonijnie. Psychofag z łatwością wprowadza kobietę w dysonans, przekazując jej sprzeczne komunikaty, informacje oraz zachowania. 

Przykładowo ofierze bardzo na czymś zależy i musi dokonać wyboru pomiędzy dwiema opcjami: opcją A i opcją B. Wybiera opcję A. Wtedy psychofag wkracza do działania i oznajmia jej, że opcja B byłaby dla niej korzystniejsza i dokonała błędnego wyboru. Oczywiście taka jednorazowa sytuacja nie ma wpływu, lecz psychofag często powtarza tego rodzaju uwagi, rzucone mimochodem, podważając decyzje i wybory ofiary. Nawarstwianie się takich komentarzy wywołuje dysonans, co prowadzi do niestabilności psychicznej ofiary.   

ZALEŻNOŚĆ

Celem techniki zależności jest doprowadzenie ofiary do niesamodzielności i bycia zależną od oprawcy.

Od samego początku psychofag dąży do uzależnienia od siebie ofiary. Jego potrzeba władzy oraz kontroli jest tak silna, że jest zdolny zrobić wszystko, żeby kobieta przestała być samodzielna. Wtedy jest zdana tylko na niego i musi być mu posłuszna.

Zależność tworzy się wtedy, gdy psychofag według ofiary ma coś, czego ona nie posiada. Tutaj można mówić o potrzebie miłości, uwagi, poczucia bezpieczeństwa, ratunku przed samotnością. Wszystko, czego ofierze brakuje, a co według niej psychofag może jej dać, wzmacnia jej zależność od niego. Na przykład, jeżeli kobieta ma deficyty miłości i była niekochaną córką, to jej wielką potrzebą jest bycie kochaną. Wierzy, że psychofag może jej to dać, dlatego zgadza się na wszystko, czego on od niej wymaga, tym samym sprzeniewierzając się samej sobie. W ten sposób staje się zależna od oprawcy, a im bardziej jest zależna, tym większy wpływ ma na nią przemocowiec. 

TECHNIKA KŁAMSTWA

Celem techniki kłamstwa jest wywarcie wrażenia na ofierze oraz stworzenie władzy .

Psychofagowi kłamstwo przychodzi łatwo, ponieważ nie ma wyrzutów sumienia. Kłamanie tak naprawdę jest nadużywaniem zaufania, z tym że psychopata przyłapany na kłamstwie nie czuje się winny – właśnie dlatego, że nie ma sumienia lub ma jego deficyty. Psychopata sięga po kłamstwo w sposób naturalny względem każdego: rodziny, przyjaciół, wymiarowi sprawiedliwości. 

Kłamstwo w wykonaniu psychopaty jest trudne do wykrycia, ponieważ nawet jeśli zostaje zdemaskowany, to umiejętnie odpiera atak i broni się w sposób wiarygodny. Dla niego kłamstwo nie jest kłamstwem, tylko jego wersją prawdy.

TECHNIKA PRZYGWOŻDŻENIA

Celem techniki przygwożdżenia jest doprowadzenie do tego, by ofiara zrobiła dokładnie to, czego chce przemocowiec.

Przygwożdżenie jest to utrwalenie zachowania rozpoczętego przez ofiarę w sposób pochopny i nieprzemyślany. Można powiedzieć, że jest to łapanie za słówka.

Ogólnie przygwożdżenie polega na tym, że psychofag uważnie słucha ofiary i jest przy niej obecny. Są dwie możliwości: albo ofiara powie coś, czego później może żałować, albo psychofag wywoła u niej takie słowa, prowokując ją do tego. Następnie oprawca utwierdza ofiarę w tym, co powiedziała i zobowiązuje ją do wykonania zadeklarowanego przez nią zachowania. Ofiara, jako że swój honor ma, musi się czuć zobowiązana – skoro coś powiedziała, tak też zrobi. 

TECHNIKA WZAJEMNOŚCI

Celem techniki wzajemności jest wywieranie wpływu na ofiarę i zobowiązywanie jej do określonych zachowań względem oprawcy.

Wzajemność to „obopólna wymiana korzyści”. Psychofag chętnie wykorzystuje ludzką potrzebę wzajemności, to znaczy: jeżeli ktoś mi coś dał, jestem mu coś winien. Oprawca ma to do siebie, że nie lubi dawać, za to chętnie bierze od innych. Ofiara przeciwnie, czuje się zobowiązana do zrewanżowania się. Psychofag korzysta z tego i potrafi być interesownie pomocny, wspierający, dobroduszny i uczynny, jednak robi to tylko po to, by wywołać w ofierze poczucie wdzięczności oraz potrzebę wzajemności. Za jeden dobry uczynek psychopaty ofiara jest skłonna być dla niego dobra przez cały czas. Jak widać opłaca mu się dać ofierze jakiś ochłap uczynności, żeby później dostawać w zamian same łakocie. 

***

Źródło:

1.J. MacKenzie, Uwolnij się od psychopaty. Jak odzyskać siebie po toksycznym związku, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2018

2. G. Beck, Zakazana retoryka. Podręcznik manipulacji, Wydawnictwo Helion, Sensus.pl, 2007.

3. M. T. Evans, Why Narcissists Stonewall You, [w:] https://blog.melanietoniaevans.com/why-narcissists-stonewall-you/

4. S. Arabi, 7 Gaslighting Phrases Malignant Narcissists, Sociopaths and Psychopaths Use To Silence You, Translated, [w:] https://blogs.psychcentral.com/recovering-narcissist/2019/03/7-gaslighting-phrases-malignant-narcissists-sociopaths-and-psychopaths-use-translated/ 

5. R. D. Hare, Psychopaci są wśród nas, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010.

6. S. L. Brown, Zakochane w psychopatach, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2018.